Dziura budżetowa mocno urosła. Polsce grozi unijna procedura nadmiernego deficytu

Główny Urząd Statystyczny podał we wtorek, że deficyt sektora rządowego i samorządowego (tzw. general government) wyniósł 5,1 proc. PKB na koniec 2023 r. wobec 3,5 proc. rok wcześniej, po rewizji.

Procedura nadmiernego deficytu

Wysoki wskaźnik zadłużenia w 2023 r. oznacza, że Polsce może grozić tzw. procedura nadmiernego deficytu (PND). Uruchamiana jest na wniosek Komisji Europejskiej, jeśli w danym kraju członkowskim UE deficyt przekroczy 3 proc. PKB.

GUS podał także, że dług sektora finansów publicznych wyniósł w 2023 r. 49,6 proc. PKB wobec 49,2 proc. PKB w 2022 r., po rewizji. Ten wskaźnik pozostaje na bezpiecznym poziomie, ponieważ wartość graniczna (określona w konstytucji i ustawie o finansach publicznych) wynosi w tym przypadku 60 proc. PKB.

Deficyt budżetowy. Dane GUS i Ministerstwa Finansów

W ubiegły piątek Ministerstwo Finansów poinformowało, że dług sektora rządowego i samorządowego wyniósł 1 691 147,8 mln zł na koniec IV kw. 2023 r., co oznacza wzrost o 4,1 proc. kw/kw i o 11,9 proc. w porównaniu z końcem 2022 r.

Relacja długu w tym ujęciu do PKB wyniosła 49,8 proc. na koniec IV kwartału 2023 r. i wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem o 1,1 pkt proc. oraz o 0,5 pkt proc. w porównaniu z końcem 2022 r.

Wzrosło zadłużenie zagraniczne Polski. NBP podał wysokość długu

Zadłużenie zagraniczne Polski ogółem wyniosło 386,35 mld euro na koniec IV kw. 2023 r. wobec 372,05 mld euro kwartał wcześniej – poinformował pod koniec marca Narodowy Bank Polski. Na koniec IV kw. 2022 r. zadłużenie zagraniczne wynosiło 347,58 mld euro.

Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego wzrosło w IV kw. 2023 r. do 105,63 mld euro z 94,74 mld euro w poprzednim kwartale i było wyższe niż 91,97 mld euro odnotowanych rok wcześniej – podano w komunikacie.

Zadłużenie z tytułu "inwestycje bezpośrednie – instrumenty dłużne" wyniosło na koniec IV kw. 2023 r. 114,91 mld euro wobec 116,8 mld euro kwartał wcześniej i 108,55 mld euro rok wcześniej.

Nadwyżka na rachunku obrotów bieżących

Narodowy Bank Polski poinformował również, że na rachunku obrotów bieżących zanotowano nadwyżkę w wysokości 3 741 mln euro w IV kw. 2023 r. wobec 1 847 mln euro dodatniego salda kwartał wcześniej i w porównaniu do 1 691 mln euro deficytu w IV kw. poprzedniego roku.

Liczone w złotych, saldo C/A było w IV kw. 2023 r. dodatnie i wyniosło 16 539 mln zł.

"Łączna wartość salda rachunku bieżącego i kapitałowego w IV kwartale 2023 r. była dodatnia i wyniosła 22,4 mld zł, a jego relacja do PKB ukształtowała się na poziomie 2,4%. W porównaniu z IV kwartałem 2022 r. wskaźnik ten poprawił się o 3,4 pkt proc. PKB." – czytamy w komentarzu banku centralnego.

Dodatnie saldo

Dodatnie saldo rachunku bieżącego wyniosło 16,5 mld zł i w porównaniu z analogicznym okresem 2022 r. poprawiło się o 24,5 mld zł. Na wielkość salda złożyły się dodatnie salda usług (43,6 mld zł) i obrotów towarowych (1,2 mld zł) oraz ujemne salda dochodów pierwotnych (26,8 mld zł) i dochodów wtórnych (1,5 mld zł) – podał NBP.

"Zamiana deficytu na nadwyżkę w obrotach towarowych znacząco wpłynęła na poprawę wyniku na rachunku bieżącym" – napisano w komunikacie opublikowanym 29 marca.